10-07-18

 UZTAILA ETA ABUZTUA UDARAREN ERDI ALDEA

Uztaila edo garila. Abuztua edo dagonila. Udararen erdi aldea esan dezakegu. Urtarrila eta otsaila neguaren erdi aldea bezalatsu. Bata bero aldeko puntan eta bestea hotz aldekoan. Eguzkia eta munduaren arteko ibilerak eragiten dituen gora beherak. Horrelaxe ipinita dago mundu honen martxa gure lurraldeari dagokionez.

Gari jasotzea genuen uztaileko langintzarik garrantzitsuena. Gari jotzea ere bai. Horregatik dauka hil horrek izen hori edo garila. Abuztua berriz kosetxa hori gordailuetan edo ganbarako gari kutxetan  gordeta dagoenekoa. Horregatik dagonila. Izan ere garia mundu mailan produktu edo elikagai garrantzitsuenetarikoa izan da gizaldietan zehar. Gizakion elikaduran paper inportantea bete izan du aintzinatik. Eman egiguzu gure eguneroko ogia eskatzen genion Jaungoikoari. Mundu mailan garia, artoa eta arroza izango dira gehien produzitzen diren laboreak. Arroza ez da ereiten inguru hauetan baina emaitza oparoko laborea da hainbat lekutan. Artoa eta babarruna soroetan irabazian zeuden uda garai hauetan. Artajorrak bukaturik Santiotik San Inaziotara artalorak kendu eta ganadu jatekotarako osagai polita ohi zen. Negurako komeniko ziren belar ondu edo lehortuak, sabaietan edo suhatzetan txukun-txukun gordeta utziz lasaitasun ederra baserritarrentzat. Hor ez zen oporrik izaten. Hori negurako lagatzen genuen.

Eguzkia protagonista eta euriaren premia. Trumoia eta ekaitzak behar izaten dira udaran euria egingo badu. Mendebaldeko lardaskeriekin jai egon ohi da kanpoa ongi bustitzeko. Baina biak ere tamainan hobe. Ez bat eta ez bestea askotan gertatu ohi da. Aurten ere ez gabiltza urruti atarramentu horretatik. Baina orain ez da sumatzen garai haietan bezala elizetan errogabatibarik euria eskatzeko.

Lehorte handia eta euri premi izugarria eta Urdanetan ere antolatu omen zuten elizkizun hori. Jende mordoxka juntatu eta prozesio moduan kanpora atera Jaungoikoari hurbilagotik dei egiteko edo. Hasi omen ziren latinezko letaniak kantatzen. Santa Maria apaizak eta orapronobis jendeak. Santa Zezilia orapronobis, Santa Katalina ora pronobis eta hor apaiza hurrengo izena ez oroitzen eta santa dana-dala deiadar egin omen zuen eta jendeak erantzun: trala-rala-rala.   

Festa eta ikuskizunak ere ugari izan ohi dira hil hauetan. Herriz herri eta lekuz leku bazter guztietan dago zer edo zer. Oporrak hartu eta lanak eta ardurak alboratuz, ondo pasa eta deskantsatu,  indarberritzeko. Gure bizitza  horrela antolatzen saiatu ohi gara. Beti ere atseden alditxoak tarteka oso ondo datozkigu bizitzako mikaztasunak apur bat goxatzeko. Izan ere gaur egun dauden aurrerapenekin gizarteko beharrak osatzeko ez legoke hainbeste lan egin eta konpromiso zamarik hartu behar.

Hain zuzen nire ustez gaizki antolatua daukagu gure gizartea. Politikoak oporretan eta krisisa lanean. Politikoak ez daukate fama ona gaur egun. Sermoi ugari baina pulamentu gutxi. Elkarri gaizki esaka edukazio pittinik ere gabe. Gure auzoko subnormala baino areago. Garo epaitan zebilela muga igaro eta auzoko zailean garoa ebakitzen harrapatu auzotar horrek eta errieta bizian hasi omen zitzaion. Joxe Manuelek bere burua subnormaltzat zeukan nonbait eta hala erantzun omen zion: hi ere nire modukoa al haiz ba.

Gure politikoek horrenbeste ere ez dute errekonozituko. Egia esan niri lotsagarria eta kaltegarria iruditzen zait elkarrez horrelako baldarkeriak publikoan esatea. Txukunen hitz egiten duenari eman behar genioke botoa. Baina horretarako beren burua txukundu behar dute ideiaz eta intentzioaz. Edo bestela garai bateko auzo lana bezalaxe, geu hasi beharko dugu politika ere auzolanean egiten. Gizartea ongi antolatzeko premisa egokiak falta direla uste dut. Hemen berton daukagu Itziarko kasua. Eskubide eta arrazoi osoz udal herri izan nahi eta ezin lortu. Hainbeste urte borroka tonto horretan eta arrastorik ez oraindik. Non dira hemen burutapen jatorrak. Nonbaiten traba egiten digu. Bestela gu geu izango ginateke. Nik uste dut aukera hori zor digula gizarteak. Horrek ez dauka inolako asmo txarrik eta okerbiderik. Gure geu izaera maitatu eta besteren geu izaera errespetatu. Hori da gizalegea. Bestela norbait besteren bizkarretik aprobetxatzen ari da.

Eta festa usaia sumatzen dut eta gure festak eta jaiak ere maitatu behar ditugu. Nola ez. San Inazioak, Kopraixak, Andramaixak, San Rokeak, San Bartolomeak eta hainbat festa gure inguruan. Ondo ospatu ditzagula horiek guztiak. Merezi dugu eta. Elkar pozteko izan daitezela. Zorionak nire partetik irakurle festazale guztiei.