10-06-14

EKAINA EDO GARAGAR HILA

UZTAREN ATARIAN KUKUARI ADIO

Gaurkoan Ekaina izango dut aipagai. Urteko seigarren hila. Beraz, erdi aldean gaude jadanik. San Antonio, San Juan, San Pedro. Horiek ditugu hil honetako egunik ezagunenak. San Antonio Urkiolakoa, hilaren 13-an ospatzen da eta fama handia zuen lehenago eta oraindik ere jende asko joaten da hara santuari zerbait eskatzera. Bikotea franko uztartutakoa omen dela diote. Gero zoriontsu bizi izaten lagundu ere bai. Ez da ez lan txarra hori ere. Meza entzun txintxo-txintxo eta atariko harri handiari hiru buelta eman eta andregaia edo senargaia seguru. Baina formula horrekin ere zenbaitentzat alperrik.

San Joanetan berriz, herri askotan izaten dira festak. Beste ohitura batzuk ere baziren lehenago. Bezperan iluntzeko sua eta eguneko mezetan loreak bedeinkatzea.  Etxean zaharkitutako tresna eta gauza zaharrak erretzen ziren San Juan suetan. Utzi zaharra eta ekarri ezazu berria esan ohi genuen, salto eginaz. Zeinek baino zeinek lora sorta dotoreagoa eraman bedeinkatzera. Neskatoak eraman ohi zituzten gehienetan. Naturari eskerrak emanaz Jaungoikoari eskaini eta bere bedeinkapena hartu eta pozik etxera.

Geroago San Pedro. Santu inportantea zen hau ere. Herri askotako festa eguna hain zuzen. Horietako bat Zumaia. Honoko ipuin hauxe kontatu ohi dute: Santuak bere jendeari lagundu nahian soka luze bat bota omen zien Zumaiarrei zerura errazago igo zitezen. Hala, ba omen zihoazen zintzilikaturik zeru alderantz sekulako ilara. San Pedrok jendea animatu nahian latinezko aupada bota omen zien sung sun korda esanaz. Alegia gora bihotzak. Eta aurrena zihoanak “suelta la cuerda” ulertu omen zuen eta sokari utzi zionean beheragoko denak ere lurrera joan omen ziren. Orain zumaiarrik gutxi omen dago zeruan. Lastima. Santuak euskaraz jakin izan balu.

Kukuari agur egiteko eguna ere bada hain zuzen. Ama Birjina martxokotan kuku eta San Pedro-tan mutu. Udaran sartuko gara hilaren 21-ean eguerdiko ordu baterditan. Eguraldiaren aldetik ez da oso ondo portatu aurtengo udaberria. Maiatzean izan zen on alditxo bat baina oro har nahiko kaskar ibili da. Ekainak ere izango ditu bai eguraldi oneko egunak baina agian guk nahi aeina ez. Badaki bai ekainaren azken aldera bero galantak egiten ere. Hil honen bukaeran egun eta erdi faltako ditu urtearen erdira iristeko. Urtearen egunik luzeena ekainaren 21-a. Baina mundua eguzkiarengandik urrutiena Uztailaren 6-an (munduaren erdi gunetik eguzkiaren erdi gunera 152.096.601 kilometro) eta hurbilena berriz Urtarrilaren 3-an (147.097.887 kilometrotara). Distantzia handi samarra baina itxura denez txintxo eusten diete beren martxari milioika urtetan. Espazioko katxarro horiek epe luzerako izakiak dira nonbait baina mundu honetako naturaren izakiak epe motzerako diseinatuak gaude, gizakiok barne. Lastima da hori. Hain leku interesantea izanik hau, laster baten alde egin behar hemendik. Mundu hau eta beste mundua eta horrelakoak ere esan ohi dira. Bada ez bada ere sinestea hobe iruditzen zait. Hara bertsoa: mundua ta zerua elkarren segida, mundutik zeru hori hurbiltzen ari da, pauso txiki batean bertaratu dida, hemengo bizitzaren jarraipena bai da. Akaso tarte horretan ere zerbait egon daiteke.

Ilargiraino joan zen gizona eta esaten dute han hotela egitea pentsatzen hasiak daudela. Joan dadila nahi duena. Ayo pelayo. Ni behintzat ez noa. Berton ere ez daukagu leku txarra alajaina.

Erreala martxan eta krixixa sendatzen denean bapo berriro ere.

Ba omen zeuden bi tomate Osloko kalean eta hango jendeak jakin ez zer ziran eta erdikoa zapaldu egin omen zuten. Earra kontua!

Uztapideri falta bat zeukala esan omen zioten. Alegia sudurra luzeegia zeukala eta Uztapideren erantzuna: hori ez duk falta hori sobra duk motel.

Tonto hark ez omen zekien bera tontoa zenik tontoa zelako.

Beste batek berriz honela omen zioen: mundu honetan adina komeri ez duk egongo beste herri txiki batean.

Kontuak kontu bukatu egin beharko dut hau. Hurrengoan gehiago eta hobeto. Ondo segi eta agur bero bana irakurle guztioi.